Tecim Bakanlığından edinilen bilgilere nazaran; hazırlıkları devam eden yeni e-ticaret düzenlemesiyle bu sektörün daha tertipli işlemesi ve büyümesi hedefleniyor.
Dünyada ve Türkiye’de son yıllarda istikrarlı şekilde büyüyen e-ticaret, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla beraber üstün dereceli seviyelere ulaştı. Türkiye’de 2021 senesinde e-ticaret hacmi 381 milyar lirayı bulurken bunun yüzde 28’ini sektörün önde gelen e-ticaret pazar yerlerinde gerçekleşen satışlar oluşturdu. E-Tecim icra eden 484 bin 347 işletmenin 472 bin 604’ü e-ticaret pazar yerlerinde etkinlik gösteriyor. Bu işletmelerin pazar yerlerine nazaran dağılımında ise yüzde 74’ünün yalnızca bir, yüzde 12’sinin 2, yüzde 6’sının 3 ve yüzde 3’ünün 4 pazar yerinde satış yapmış olduğu belirlendi.
Sektörün azca sayıda e-ticaret pazar yerinde yoğunlaşması hem satıcıların hem de tüketicilerin bu pazar yerlerine olan bağımlılığını artırırken bazı sorunları da gündeme getiriyor. Bu çerçevede tüm dünyada kamu otoriteleri uygun piyasa düzenleme rejiminin tesisi için emekler yürütüyor.
Söz mevzusu emekler iki ana başlık altında toplanıyor. Bunlardan ilki ekonomik parametreleri tek başına belirleyebilme güçleri giderek artan büyük ölçekli ya da başat platformların rekabeti ortadan kaldıracak uygulamalarına müsaade etmemek, ikincisi de bünyelerinde etkinlik gösteren satıcılara nazaran yüksek pazarlık gücüne haiz dijital platformların kendi lehlerine satıcıların aleyhine ticari koşullar dayatmasının önüne geçilmesi olarak öne çıkıyor.
Haksız rekabet engellenecek
Türkiye’de de bu kapsamda yaşanmış olan sorunların çözümünü sağlamak ve daha etkin rekabet koşullarını tesis etmek amacıyla emekler yürütülüyor. Bu kapsamda hazırlanan düzenlemeler iki mevzu başlığı altında yoğunlaşıyor. Bu başlıklar e-ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilmesi ve e-ticaret pazar yerlerindeki satıcıların haklarının güvence altına alınması oldu.
Söz mevzusu alanda haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilmesi kapsamında e-ticaretin dengeli büyümesi ve gelişmesinin sağlanması amacıyla pazar yerlerine bazı kriterler getirilecek. Piyasadaki rakipleri dışlayıcı şekilde tanıtım faaliyetlerinde bulunulamayacak. E-Tecim pazar yerlerinin elde etmiş olduğu verileri kullanarak bünyesindeki satıcılarla haksız rekabet etmesi engellenecek. E-Tecim pazar bölgeleri kendini haksız şekilde sıralamada ön plana çıkaramayacak ve satıcılar içinde fark gözetemeyecek. E-Tecim pazar yerlerinin etkinlik alanları belirlenecek ve sektörün orantılı şekilde büyümesi sağlanacak.
Yalnız bir e-ticaret pazar yerinde etkinlik zorunluluğu olmayacak
E-Tecim pazar yerlerindeki satıcıların haklarının güvence altına alınması kapsamında da buralarda yansılamak ürün satışı ve hukuka aykırı içerikler engellenecek. Satıcılar bir tek bir e-ticaret pazar yerinde etkinlik göstermek zorunda bırakılamayacak. E-Tecim pazar bölgeleri satıcıları belirli bir kişiden mal yada hizmet teminine zorlayamayacak. Bu pazar bölgeleri tarafınca satıcılara yapılacak ödemeler artık daha kısa sürede gerçekleştirilecek. E-Tecim pazar bölgeleri ve satıcılar arasındaki sözleşmelerde haksız şartlara yer verilemeyecek ve söz mevzusu pazar yerlerince tek taraflı değişim yapılamayacak. Buralarda hizmet verilmeden haksız şekilde satıcılardan karşılık alınması engellenecek. Satıcıların e-ticaret pazar yerlerine karşı hak arama hürriyetini engelleyici uygulamalara izin verilmeyecek. Satıcılar kendilerine ilişik verileri diledikleri vakit öteki e-ticaret pazar yerlerine taşıyabilecek.
