İÜ Su Bilimleri Fakültesi’nde görevli bilim adamları, Marmara Denizi’nde müsilajla ilgili çalışmalarına devam ediyor.
Anadolu Ajansı ekibi, bilim adamlarının R/V Yunus-S araştırma gemisiyle yürüttüğü emek vermeyi görüntüledi.
Bilim adamları, ilk olarak belirlenen istasyonlardan CTD cihazıyla suyun fizikokimyasal parametrelerini ölçtü. CTD’deki veriler bilgisayarlara aktarılarak denizdeki örnekleme derinlikler belirlendi. Peşinden nansen şişesi ve plankton kepçeleriyle 15 ila 70 metre ile alt ve üst tabakadan örnekler alındı.
Bilim adamları, deniz zeminindeki canlıların dağılımını ve miktarını belirlemek amacıyla trol ağıyla örnekler topladı. Güvertede türlerine nazaran ayrılan örneklerin, miktar ve ağırlıkları kaydedildi.
“Organizmalar oksijen açısından sorun yaşayacak”
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, AA muhabirine yapmış olduğu açıklamada, Marmara Denizi’nde geçen yıl yaşanmış olan müsilajın güz benzer biçimde kaybolduğunu hatırlattı.
Mart ve nisan başlangıcında müsilajın yine bölge bölge oluşmaya başladığıyla ilgili kendilerine bilgiler geldiğini belirten Okyar, bu kapsamda R/V Yunus S araştırma gemisiyle durum tespiti yapmak için denizden örnek aldıklarını söyledi.
Marmara Denizi’nde ısı, tuzluluk ve oksijen durumunu ortaya çıkarmak için fizikokimyasal parametreleri ölçtüklerini dile getiren Okyar, yüzeyden derine doğru bir azalma olup olmadığına bakmak, balık stoklarının son durumu belirlemek ve mikroplastik benzer biçimde müsilajı oluşturan fitoplanktonik organizmalar için örnekler topladıklarını kaydetti.
Prof. Dr. Okyar, alınan örnek organizmaları laboratuvarda inceleyeceklerini anlatarak, “CTD cihazıyla suyun içinde bulunan fizikokimyasal parametrelerin verdiği oksijen değerlerine nazaran, oksijen seviyesini 2 miligram/litre altında 0,8 ile 0,9 olarak ölçtük. Bu durum canlı yaşamı için oldukca negatif tesir yaratacak, canlı yaşamını desteklemeyecek. Bu durum organizmaların oksijen açısından sorun yaşadığını gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
Ek olarak balık çeşitliliğinin de oldukca fazla olmadığını vurgulayan Okyar, şöyleki devam etti:
“Balık stokları ve çeşitliliğinde bir azalma söz mevzusu. Ekonomik kıymeti olmayan balıkların, deniz kirpisi benzer biçimde canlıların son aşama yoğun bulunduğunu gördük. Marmara Denizi’nde yaptığımız gözlemlere nazaran, yavaş yavaş hava sıcaklıklarının da artmasıyla su sıcaklığında meydana gelen artış müsilaj oluşumunu tetikleyebilir. Doğrusu Marmara’da müsilaj oluşumunu destekleyen emareleri gördük. Marmara Denizi’nde şu anda oksijen düşük, klorofil değerleri yüksek ve ne yazık ki biyoçeşitlilik oldukca düşük.”
“Marmara Denizi’nin cenup bölgesinde dipte müsilajın olduğu detayları bizlere geliyor”
Okyar, müsilajın daha oldukca kıyısal alanlar, akıntı ve yenilenme vakasının daha sınırı olan olduğu körfez bölgelerinde ortaya çıktığını ifade ederek, İzmit, Erdek ve Bandırma körfezleri ile insanların yoğun olduğu cenup sahillerinin riskli bölgeler olabileceğini altını çizdi.
Müsilajın geçen yıl ilk olarak bu bölgelerde ortaya çıktığının altını çizen Okyar, “Ek olarak Marmara Denizi’nin cenup bölgesinde dipte müsilajın olduğu detayları bizlere geliyor. Üniversitemizden hocaların yapmış olduğu çalışmalarda Prens Adaları civarındaki bilimsel dalışlarda dipte partikül halinde yoğun artışın bulunduğunu fakat geçen yıldaki benzer biçimde yoğun müsilaj kitlelerinin oluşmadığını ifade ettiler.” dedi.
Marmara’nın hasta bir deniz bulunduğunu, iyileştirmek adına çeşitli emek harcamalar ve çabaların gösterildiğini belirten Okyar, sürecin süre alacağını dile getirdi.
Prof. Dr. Okyar, Marmara Denizi’ni kurtarmak adına alınan kararlarda stabil davranmanın, vazgeçmemenin, devam etmenin mühim bulunduğunu vurgulayarak, “Sonrasında Marmara Denizi’nin, çeşitliliğin bolca olduğu, orkinosların, kılıç balıklarının görüldüğü, boğazdan uskumru balıklarının sepetlerle avlandığı biyoçeşitlilik açısından varlıklı olduğu dönemlere dönmesini arzu ediyoruz.” diye konuştu.
“Deniz kirpisinin baskın bulunduğunu gördük”
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Uğur Uzer ise üniversite olarak Marmara Denizi’ni uzun senelerdir takip ettiklerini söylemiş oldu.
Müsilajın oluşmasında birçok unsur bulunduğunu, bunlardan en önemlilerinin iklim değişikliği, balıkçılık, deniz kirliliği ve su girdileri şeklinde sıralandığını dile getiren Uzer, Su Bilimleri Fakültesi tarafınca belirlenen istasyonlarda tertipli emek harcamalar yaptıklarını söyledi.
Belirli derinliklerinden değişik zamanlarda alınan su örneklerinin incelendiğini belirten Uzer, şu detayları verdi:
“Bugün yaptığımız çalışmada deniz kirpisi dediğimiz canlının baskın bulunduğunu gördük. Önceki yıllarda bu bölgedeki çalışmalarımızda bu canlının bu kadar fazla bulunduğunu görmemiştik. Bugünkü çalışmada baskın türün deniz kirpisi bulunduğunu ve biyoçeşitliliğin oldukca düşük bulunduğunu gördük. Daha ilkin bu bölgede barbun, tekir balığına rastlardık, bugün rastlamadık. Mırlan dediğimiz balıktan oldukca azca çıktı. Normalde burası onların fazla bulunmuş olduğu bölge. İstavrit ve çinekobun oldukca azca bulunduğunu tespit ettik. Üniversite olarak değişimleri devamlı gözlemliyoruz.”
