Birleşmiş Milletler (BM) verilerine gore, kuraklık sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın önündeki en büyük engeller içinde sayılırken kuraklıkların 2050 yılına kadar dünya nüfusunun dörtte üçünden fazlasını etkileyebileceği tahmin ediliyor. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) verileri, kuraklık sürelerinde de uzama kaydedildiğini ortaya koydu.
WMO’nun 2021 raporuna gore, geçen yıl 2,3 milyar şahıs kuraklıkla boğuşurken, kuraklık süreleri 2000’den 2021’e kadar geçen süre zarfında önceki 20 yıla gore yüzde 29 uzadı.
Türkiye’nin yüzde 22,5’i yüksek çölleşme riski taşıyor. Çöl alanlarının genişlemesinden ziyade çöl olmayan kurak, yarı kurak ve yarı nemli arazilerin bozulması anlamına gelen çölleşmeye sebep olan ana etken ise iklim değişikliği ile insan aktiviteleri. Sel, kıtlık, yoksulluk ve göçe sebep olan çölleşmenin dolaylı tesirleri ise savaşlarda, erozyonda, besin üretiminde ve biyo çeşitliliğin azalmasında görülüyor. Çölleşme, Türkiye’de risk oluşturan tabiat vakaları içinde yer ediniyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un açıklamasına gore, Türkiye’de toprakların yüzde 22,5’i yüksek çölleşme riski altında bulunuyor.
4 çocuktan biri kurak bölgede olacak
Sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın önündeki en büyük engeller içinde sayılan kuraklıkların, 2050’ye kadar dünya nüfusunun dörtte üçünden fazlasını etkileyeceği öngörülüyor. BM Ufaklıklara Yardım Fonu (UNICEF) verilerine gore, 2040’a gelindiğinde her 4 çocuktan birinin, kuraklıkla savaşım edilen bölgelerde yaşaması planlanıyor.
Dünyadaki her ülkenin kuraklık riski taşıdığını belirten BM Su örgütünün yanı sıra İspanya Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Servisi (AEMET) ise bilhassa İspanya ve Portekiz’de yaşanmış olan kuraklık riskine dikkati çekiyor. Buna gore iki ülkenin orta kesimlerinde sıcaklığın, 40 aşama ortalamasını aştığı belirtilirken geçen yıl, 1931’den bu yana ölçülen “en sıcak yıl” rekorunun ülke topraklarının yüzde 97’sinde kuraklık riskini artırdığı ifade ediliyor.
Dünyada son yüzyılda yaşanmış olan kuraklıkların yüzde 44’ü Afrika’da gerçekleşti
BM Çölleşmeyle Savaşım Sözleşmesi kapsamında açıklanan “Sayılarla Kuraklık 2022” raporuna gore, kuraklık insanların göç etmesine niçin olurken kuraklığa bağlı nedenlerle ölümler de gerçekleşiyor.
1900-2019 yılları aralığında kuraklığa bağlı nedenlerle 11,7 milyon şahıs yaşamını kaybederken en fazla kuraklık Afrika’da yaşandı.
Afrika kıtası son 100 yılda 300 kuraklık rekoru kırarken dünya genelindeki kuraklıkların yüzde 44’ü Afrika’da yaşandı. Son yirmi yılda yaşanmış olan 134 kuraklığın 70’i de Afrika’da gerçekleşti.
Avrupa son 10 yılda ise 45 kuraklık yaşadı. Avrupa’da yaşanmış olan kuraklığın faturası 27 milyar doları aşarken kıta topraklarının yüzde 15’i, nüfusun ise yüzde 17’si kuraklıktan etkilendi.
ABD’de ise kuraklığın bir tek ziraat ürünlerinde ortaya çıkardığı zarar son 100 yılda ortalama 250 milyar doları buldu. Kuraklık sebebiyle en fazla ölüm ise Asya’daki kuraklıklarda yaşandı.
Dünya genelinde sellerden sonrasında en fazla insan yaşamını etkileyen naturel afet olan kuraklık, Hindistan’da gayrisafi yurt içi hasılayı yüzde 2 ila 5 azaltırken Avustralya’da ise 2000 yılından bu yana yaşanmış olan kuraklık ziraat üretimini yüzde 18 düşürdü.
Kuraklık günümüzde tahıl üretimindeki düşüşün ve finansal kayıpların ana sebeplerinden biri olarak ön plana çıkarken kuraklık riskinin en yüksek olduğu ülkeler içinde Somali, Zimbabve, Cibuti, Moritanya ve Cenup Afrika geliyor.
Kuraklıkla savaşım Orta Asya’da 4,5 milyar doları kurtarabilir
Kuraklıkla mücadelede ise ülkeler değişik yöntemler izliyor. Brezilya 1 milyon hektarlık mera alanını tekrardan canlandırmayı planlarken Avustralya ise kuraklıktan etkilenen 25 bin aileye maddi destek sağlamış oldu.
İngiltere, su firmalarının kuraklık anında müdahalelerini öngören planlamalar hazırlarken Nijerya 260 bin hektarlık bozulmuş arazinin tekrardan ziraat üretimine kazandırılması çalışmasını yürütüyor.
Afr100 Girişimi ise 31 Afrika ülkesinin 100 milyon hektarlık bir alanın 2030’da ziraat üretimine kazandırılması üstünde çalışmalarını sürdürüyor.
Orta Asya’da kuraklıkla mücadelede geliştirilecek iş birliğinin ise senelik 4,5 milyar dolarlık bir kaybı önleyeceği tahmin ediliyor.
